Opvallend om te zien hoeveel jullie bezig zijn om ook anderen enthousiast te maken voor afvalscheiding en - preventie. Bijvoorbeeld door met familie en vrienden hierover te praten, de buren aan te bieden gebruik te maken van de papier- en compostbak, met winkeliers in gesprek gaan, etcetera. Echt fantastisch!

Kortom: de 100 dagen zijn voorbij, maar we gaan door en proberen zo veel mogelijk mensen enthousiast te maken voor afvalvermindering!

Week 13 stond in het teken van het 100% afvalvrij maken van Leusden. We hebben aan de deelnemers gevraagd welke tips zij ons konden geven. Er werden veel goede ideeën gedeeld, een aantal punten kwamen vaker terug.

Zo lijkt 100% afvalvrij volgens jullie niet haalbaar, maar heel weinig afval wel. De gemeente is volgens jullie de juiste weg ingeslagen met het Nieuwe inzamelen. Het creëert bewustzijn, mede doordat de vervuiler betaald. Het lukt misschien niet meteen, maar de aanhouder wint.

Natuurlijk zijn sinds januari 2016 de gratis plastic tasjes verboden. Dit lijkt te werken: al 83% van de Nederlanders geeft aan zelf een tas mee te nemen voor hun aankopen in de winkel! Jullie moedigen het (lokale) bedrijfsleven dan ook aan om onnodig verpakkingsmateriaal drastisch te verminderen.

Wat ook veel voorbij kwam is dat jullie graag zouden zien dat er op scholen nog meer aandacht komt voor een afvalvrije samenleving.

Vorige week hebben we gekeken naar wat er nog in het restafval zit. Dat is bij velen van jullie echt heel erg weinig! Soms kwamen er nog wat zaken naar voren die toch nog gescheiden of voorkomen konden worden.

In week 2 hebben we ook al eens gekeken naar de afvalorganisatie in huis. Nu, 10 weken later, leek het ons een prima moment om de afvalorganisatie nog eens te bekijken. Wij waren benieuwd: Ga je nog iets aanpassen bij de afvalorganisatie in huis?

De belangrijkste aanpassing die we op de tijdlijn tegen zijn gekomen was toch wel het verkleinen van de restafvalbak. Tegenwoordig kunnen jullie met zo weinig afval prima uit met een kleine afvalbak!

Verder hebben velen van jullie die stap al gemaakt en is de winst vooral te behalen bij de inkoop.  

Week 11 stond in het teken van het afval waar we al weken mee bezig zijn, het restafval. Eigenlijk het 'enige echte afval' binnen alle afvalstromen dat we kennen, omdat hierin de producten zitten die we niet kunnen hergebruiken.

We vroegen jullie een duik te nemen in de restafvalbak, om te kijken welke producten hier nog in terechtkomen. Een niet al te schoon klusje, maar het geeft wel meer inzicht in deze afvalstroom.

De meest voorkomende producten die we op de tijdlijn voorbij hebben zien komen zijn:

- chipszakken 
- gebruikte zakdoekjes of tissues
- doordrukstrips van medicijnen
- luiers
- diverse verpakkingen met zilverfolie aan de binnenkant
- piepschuim
- wattenschijfjes
- pleisters en diverse soorten verband
- haren
- stof uit stofzuiger

 Zo blijft er dus echt nauwelijks restafval over!

In week 10 draaide alles om het voorkomen van afval. Aandacht bij de inkoop lijkt bij uitstek de beste manier om afval te voorkomen. Het klinkt zo eenvoudig, maar in de praktijk blijkt het nog weleens lastig. Wij vroegen jullie hoe jullie dat doen.

Bewust kiezen! Dat is de boodschap van onze 100-100-100 deelnemers. Waar je begint en hoe je dat dan vervolgens invult maakt daarbij niet zo uit. Het gaat erom dát je begint. Je bewust worden van alternatieven helpt om de juiste keuzes te maken die het best bij jouw situatie passen.

Waar de één inzet op hergebruik, maakt de ander er een sport van om afval te voorkomen door zelf producten te maken zoals zeep, deodorant, crème of schoonmaakmiddel. Ook scheelt het ontzettend veel afval als je vers kookt en zo min mogelijk gebruik maakt van kant en klare pakjes en zakjes. Een aantal mensen maken nu gebruik van de bijenwasdoeken en katoenen zakken van Hanneke om de verse producten in te verpakken. Super handig!

Omdat we eens verder wilden kijken dan het dagelijkse afval hebben we een bijzonder waardevolle afvalstroom in de weekopdracht behandeld: elektrische apparaten. Elk jaar verdwijnt in Nederland nog zo’n 33 miljoen kilo aan, met name kleine, elektrische apparaten in het restafval. Zonde natuurlijk, want door de recycling hoeven minder grondstoffen aan de natuur te worden onttrokken en komen schadelijke stoffen niet in het milieu terecht.

We vroegen jullie om te kijken hoeveel kapotte of ongebruikte elektrische apparaten je in huis hebt, en wat je hiermee gaan doen. Jullie wisten er best nog wel wat te verzamelen! Een pluim voor jullie, want alle kapotte en/of ongebruikte apparaten leveren jullie keurig in bij de kringloop, de milieustraat of een ander inleverpunt. Ook leuk om te lezen dat een aantal van jullie het repaircafé prima weet te vinden of iemand anders blij maakt met de apparaten die je niet meer gebruikt!

Nou, een heleboel!

Sommige van jullie hebben een eigen composthoop en gebruiken de zelfgemaakte compost in de (moes)tuin. Ook als je geen eigen composthoop hebt vindt je gescheiden GFT-afval een nuttige toepassing. Composteerbedrijven maken er compost van, en vaak wordt er ook biogas uit gewonnen dat kan worden gebruikt voor elektriciteitsproductie of als groen gas voor de transportsector. Op 25 maart 2017 is het weer landelijke compostdag. Dan kunnen alle Leusdenaren gratis 3 zakken GFT-compost ophalen op de milieustraat!

Hanneke had ook nog een leuke! Sinds een maand spaart ze koffiedik op om daar oesterzwammen mee te kweken: “Ik heb een emmer met broed gekocht van Rotterzwam. Je krijgt daar via de mail handleidingen bij. Om de zoveel dagen vul je emmer verder met koffiedik, tot hij vol is. En warempel, vandaag zag ik dat de eerste oesterzwammen aan het groeien zijn. Ik denk dat ik binnen ca. 3 dagen mijn eerste oogst kan plukken. Leuk om te doen en minder verspilling natuurlijk”. Zie https://www.rotterzwam.nl/

Zo zie je maar waar GFT-afval allemaal goed voor is! Des te meer reden om ervoor te zorgen dat de 35 kg GFT die nu nog gemiddeld per inwoner per jaar in het Leusdens restafval zit in de juiste bak te krijgen!

Week 7, op de helft van het experiment en deze week benieuwd welke verpakking jullie tot nu toe het meest is opgevallen of bijgebleven.

“Welke verpakkingen vallen me het meeste op? Sinds dit 100-100-100 programma vallen alle verpakkingen me op....” zo vertelt Fraukje ons. Typisch is dat hè, waar je een tijd geleden nog niet stil stond bij alles wat je weggooide is het na een periode van bewustwording ineens zo opvallend hoeveel afval we eigenlijk produceren. De familie Voorburg is blij met de nieuwe PMD-container, het afval scheiden gaat namelijk al erg lekker. Het aangezicht van de nieuwe container sterkt hen tegelijkertijd in het voornemen om alle verpakkingen te beperken in 2017. Ook Nienke geeft aan dat haar PMD-container zeker vol komt, tegelijk wordt ze daar ook een beetje droevig van. Waarom is alles toch verpakt?! Toch laat ze het hoofd niet hangen:

“Alles bewust scheiden, inkopen en koken kost tijd en die tijd moet je inplannen en bewust vrijmaken. Kortom, deze periode is een bewustwordingsperiode waarin ik hoop het nieuwe gedrag tot terugkerend gedrag te laten zijn”.

Vanzelfsprekend kwamen ook de ergerlijke verpakkingen aan bod op de tijdlijn: de verpakking die uit meerdere verpakkingen bestaat, veel te grote dozen die worden aangevuld met vulmateriaal

Truusje had een goede suggestie: “Ik zou het fijn vinden als meer fabrikanten niet alleen de inhoud maar ook de verpakking vermelden of een logo gaan gebruiken”.

We concluderen dat niet zozeer een bepaalde verpakking jullie is opgevallen, het is met name de hoeveelheid verpakking(en) dat jullie opvalt.  Fantastisch om te horen dat jullie daarom, naast afvalscheiding, buitengewoon veel aandacht hebben voor het terugdringen van het gebruik van verpakkingen.

Hanneke verblijdde ons nog met een link naar de Universiteit van Utrecht waarop je allerlei interessante filmpjes/lezingen kan bekijken over duurzaamheid. Voor het gemak hier de link nog eens: https://www.sg.uu.nl/videos/thema/duurzaamheid.

Voor de zesde weekopdracht hebben we een uitstapje gemaakt van de thuissituatie naar afval buiten de deur. Wij waren benieuwd hoe jullie omgaan met het afval dat je op straat, maar ook op je werk of sportvereniging produceert of tegenkomt.

Die vraag leverde een hoop inspirerende verhalen en ideeën op! We lazen dat velen van jullie regelmatig zwerfafval oprapen en weggooien. Irene gooit ook als ze bij iemand op bezoek is haar afval niet zomaar weg, ze vraagt altijd of men gescheiden inzamelt. Riet vertelde hoe ze in gesprek raakte met een caissière die nog nooit gezien had dat een klant een papieren zak hergebruikt. Ze heeft er een leuk gesprek over gehad. Zo wordt het voornemen 'bewustzijn creëren en inspireren' meteen en op verschillende manieren in de praktijk gebracht!

2017 is begonnen! Wij wensen jullie een gezond, liefdevol en duurzaam jaar toe.  

De jaarwisseling is altijd een mooi moment om even de balans op te maken en vooruit te kijken naar het jaar dat komen gaat. Wij waren benieuwd naar jullie voornemens op afval-gebied.  

Jullie zijn al fantastisch bezig om de afvalberg thuis te verminderen en dat wordt voortgezet in 2017. De meeste voornemens die naar voren kwamen zijn heel praktisch en makkelijk uitvoerbaar:

Minder verpakte producten kopen

Door meer zelf te koken (nog gezonder ook!), zelf katoenen zakjes mee te nemen voor groenten en fruit en bakjes voor kaas en vlees(waren). Truusje had een subliem idee:

 “Omdat kleine stapjes nou een maal makkelijker zijn, gaan we iedere week opzoek naar één product met zo min mogelijk verpakking. Die komt dan standaard op ons boodschappenlijstje. Net zolang tot al onze boodschappen verpakkingsarm zijn.”

Afval nog beter scheiden, ook als het net iets meer moeite kost

Door bijvoorbeeld verpakkingen goed van elkaar te scheiden, denk daarbij aan het plastic om folders of het kaaspapiertje.

Brievenbussticker

Nee-nee en Nee-ja stickers zijn gratis verkrijgbaar bij de receptie van het gemeentehuis. Ook bij Loesje kun je een leuke brievenbussticker bestellen!

Een ander prachtig voornemen dat meerdere keren werd genoemd:

Bewustzijn creëren en inspireren

Door het erover te hebben met collega’s, buren, kinderen en andere naasten en door zichtbaar bezig te zijn met afvalvermindering, thuis, in de winkel of door zwerfafval op te ruimen hopen jullie in 2017 nog meer mensen te inspireren en enthousiasmeren om bewuster met afval om te gaan.

We leven in een consumptiemaatschappij en schakelen steeds sneller over naar nieuwe modellen van gebruiksvoorwerpen. In plaats van weggooien kunnen we ook hergebruiken. We vroegen wat jullie deze week een tweede leven geven.

Aan jullie reacties merkten we dat jullie al het hele jaar door zo circulair mogelijk bezig zijn. Niet alleen de kerstperiode is voor jullie aanleiding om dit te doen. Zo lazen we reacties waarbij spullen naar een goed doel gaan, een tweede leven bij de kringloop krijgen of jullie ze gratis aanbieden. We vinden het ontzettend leuk om jullie reacties te lezen, hopelijk inspireren jullie meer Leusdenaren om spullen zo ook een tweede, derde of misschien wel zesde leven te geven. 

Even niets weg te geven? Dan heeft Tietia nog een mooie boodschap:

“…Nu even niets weg te geven, behalve een glimlach. Ook heel belangrijk. Fijne kerst.”

In Nederland wordt ongeveer 14% van ingekochte etenswaren weggegooid door huishoudens. Per persoon is dat gemiddeld 50 kg aan voedsel per jaar (dat is zo'n €300,- per huishouden per jaar!). Niet alleen is het ontzettend zonde van de energie die er in gestoken is om het te produceren, ook is het hartstikke onnodig. Week 3 stond daarom in het teken van kliekjes en restjes.

We vroegen naar jullie ultieme kliekjesrecept of beste tip om verspilling te voorkomen. Uit de reacties kwam naar voren dat de meesten hun zaakjes goed op orde hebben! We zagen verschillende heerlijke recepten en goede tips voorbijkomen. Onder de inzendingen hebben we een aantal kliekjes-receptenboeken verloot, zij hebben dit boekje inmiddels ontvangen!

Familie Voorburg neemt het niet zo nauw met de THT-datum. Zoals jullie ook in het filmpje konden zien is de THT in veel gevallen een indicatie, vertrouwen op je zintuigen is vaak een betere indicatie dan de THT. Producten waarop TGT vermeld staat kun je wel het best voor deze datum gebruiken. Ook zagen we al dat jullie restjes verwerken in nieuwe gerechten of bijvoorbeeld een kliekjesavond houden, Linda liet ons kennismaken met het concept van “cascade-koken”.

Omdat we benieuwd waren hoe jullie je afval georganiseerd hebben, vroegen we om te delen hoe jullie dit thuis doen. Wat ons opviel, is dat jullie al ontzettend goed bezig zijn!

Een methode die voor velen van jullie lijkt te werken, is om de prullenbak voor restafval om te dopen tot PMD-bak. Een klein emmertje voor restafval blijkt voldoende, en deze hoeft niet eens perse direct in de keuken te staan, maar kan ook in de meter- of trapkast. Een gewone prullenbak voor PMD direct in de keuken heeft als voordeel dat plastic minder snel tussen het restafval terecht komt. Nu de nieuwe PMD containers zijn geleverd heb je ook geen last meer van losse plastic zakken die in huis slingeren.

Het is heel leuk om te zien hoe jullie elkaar voorzien van handige tips! Zo maakt Irene met haar gezin gebruik van een Plettum afvalbak, waarmee ze het plasticafval pletten tot een compact zakje. Daarnaast hebben ze een notitie op de restafvalbak geplakt om echt bewust te kijken of er niet recyclebare producten in het weg te gooien afval zitten. Claudia heeft via Milieucentraal uitgezocht hoe het zit met het netje om de kerstboom. Deze mag gewoon bij het PMD, net als het netje van mandarijnen!

We hopen dat jullie met deze weekopdracht meer inzicht en vooral ook ideeën hebben gekregen hoe je je afval thuis nog handiger kunt organiseren.

Tijdens de eerste, korte weekopdracht vroegen we om het aantal nieuwe verpakkingen te tellen die op één dag in je huishouden open worden gemaakt. Sommige deelnemers hebben dit aantal elke dag opgegeven en andere hebben gekozen voor één dag.  

In totaal zijn er in vier dagen 273 verpakkingen geopend, met een gemiddeld aantal van 3,5 verpakking per huishouden per dag. Hier en daar waren ook wat uitschieters te zien: een enkele keer werd helemaal geen verpakkingen geopend, maar we hebben ook 17 of 18 verpakkingen per dag voorbij zien komen.  

De meest besproken verpakkingen waren die van theezakjes en koffiecups. Zeker de fervente theedrinkers kwamen tot de conclusie dat de apart verpakte zakjes toch flink wat afval opleveren. De verpakking van het theezakje bestaat vaak (maar niet altijd) uit samengesteld materiaal en dat beland, net als “gewone” koffiecups, bij het restafval. Goede tips waren om losse thee met thee-ei te gebruiken, of te kiezen voor theezakjes die niet elk apart verpakt zijn.

Voor de Nespresso-gebruikers had Nan Niewold nog een goede tip: Stasscafe verkoopt biologisch afbreekbare koffiecups. Ook de Nespresso-cups van Peeze en de Caffe Vergnano van Plus supermarkt kunnen bij het gft-afval. Nespresso zelf heeft een recylingsprogramma waarbij je de cups apart in kan leveren.